Các doanh nghiệp thành công tạo ra giá trị trong mỗi giao dịch - đối với khách hàng bằng sự hài lòng và đối với chính họ và cổ đông bằng lợi nhuận. Các công ty tạo ra giá trị lớn hơn trong mỗi giao dịch sẽ có lợi thế hơn so với những công ty tạo ra ít giá trị hơn. Để đánh giá mức độ giá trị mà công ty của bạn tạo ra, việc hiểu rõ chuỗi giá trị của nó là rất quan trọng. Cùng tìm hiểu chuỗi giá trị và cách phân tích chuỗi giá trị tại đây:
I. Hiểu về chuỗi giá trị (value chain)
Thuật ngữ chuỗi giá trị ám chỉ đến các hoạt động kinh doanh và quy trình khác nhau liên quan đến việc tạo ra một sản phẩm hoặc thực hiện một dịch vụ. Một chuỗi giá trị có thể bao gồm nhiều giai đoạn trong vòng đời của một sản phẩm hoặc dịch vụ, bao gồm nghiên cứu và phát triển, bán hàng và mọi hoạt động nằm giữa. Khái niệm này được Giáo sư Michael Porter của Trường Kinh doanh Harvard đề xuất trong cuốn sách của ông mang tên "Lợi thế cạnh tranh: Tạo ra và duy trì hiệu suất xuất sắc".
Đánh giá các quy trình tạo nên chuỗi giá trị của công ty sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những gì diễn ra trong mỗi giao dịch của nó. Bằng cách tối đa hóa giá trị tạo ra tại mỗi điểm trong chuỗi, công ty của bạn có thể định vị tốt hơn để chia sẻ nhiều giá trị hơn với khách hàng trong khi đạt được một phần lớn hơn cho chính nó. Tương tự, việc biết cách công ty của bạn tạo ra giá trị có thể giúp bạn phát triển sự hiểu biết sâu hơn về lợi thế cạnh tranh của nó.
II. Thành phần cấu tạo nên chuỗi giá trị
Theo định nghĩa của Porter, tất cả các hoạt động cấu thành chuỗi giá trị của một công ty có thể được chia thành hai danh mục đóng góp vào lợi nhuận của nó: các hoạt động chính và các hoạt động hỗ trợ.
Các hoạt động chính là những hoạt động trực tiếp đóng góp vào việc tạo ra một sản phẩm hoặc thực hiện một dịch vụ, bao gồm:
- Logistics đầu vào: Các hoạt động liên quan đến việc nhận, lưu trữ và quản lý hàng tồn kho của nguyên liệu và thành phần từ nguồn cung cấp
- Hoạt động sản xuất: Các hoạt động liên quan đến chuyển đổi nguyên liệu và thành phần thành sản phẩm hoàn thiện.
- Logistics đầu ra: Các hoạt động liên quan đến phân phối, bao gồm đóng gói, phân loại và vận chuyển.
- Marketing và bán hàng: Các hoạt động liên quan đến tiếp thị và bán hàng của một sản phẩm hoặc dịch vụ, bao gồm khuyến mãi, quảng cáo và chiến lược định giá.
- Dịch vụ sau bán hàng: Các hoạt động diễn ra sau khi giao dịch bán hàng được hoàn tất, bao gồm lắp đặt, đào tạo, đảm bảo chất lượng, sửa chữa và dịch vụ chăm sóc khách hàng.
Các hoạt động hỗ trợ giúp các hoạt động chính trở nên hiệu quả hơn - tạo ra một lợi thế cạnh tranh - và được chia thành:
- Mua sắm: Các hoạt động liên quan đến việc tìm nguồn cung cấp nguyên liệu, thành phần, thiết bị và dịch vụ.
- Phát triển công nghệ: Các hoạt động liên quan đến nghiên cứu và phát triển, bao gồm thiết kế sản phẩm, nghiên cứu thị trường và phát triển quy trình.
- Quản lý nhân sự: Các hoạt động liên quan đến tuyển dụng, thuê, đào tạo, phát triển, giữ chân và bồi dưỡng nhân viên.
- Cơ sở hạ tầng: Các hoạt động liên quan đến quản lý và hoạt động chung của công ty, bao gồm tài chính và kế hoạch.
III. Phân tích chuỗi giá trị (value chain analysis) là gì?
Phân tích chuỗi giá trị là một phương pháp để đánh giá từng hoạt động trong chuỗi giá trị của một công ty nhằm hiểu được những cơ hội cải tiến nằm ở đâu. Tiến hành phân tích chuỗi giá trị sẽ giúp bạn xem xét cách mỗi bước đóng góp hoặc giảm đi giá trị của sản phẩm hoặc dịch vụ cuối cùng của bạn. Điều này lại có thể giúp bạn thấy được một hình thức lợi thế cạnh tranh như:
- Giảm chi phí, bằng cách làm cho mỗi hoạt động trong chuỗi giá trị hiệu quả hơn và do đó ít tốn kém hơn.
- Phân biệt sản phẩm, bằng cách đầu tư thời gian và nguồn lực hơn vào các hoạt động như nghiên cứu và phát triển, thiết kế hoặc tiếp thị có thể giúp sản phẩm của bạn nổi bật hơn.
Thông thường, việc nâng cao hiệu suất của một trong bốn hoạt động hỗ trợ có thể có lợi ích cho ít nhất một trong các hoạt động chính.
IV. Cách tiến hành phân tích chuỗi giá trị
5.1 Xác định Các Hoạt Động Trong Chuỗi Giá Trị
Bước đầu tiên trong việc thực hiện phân tích chuỗi giá trị là hiểu rõ tất cả các hoạt động chính và hỗ trợ tham gia vào quá trình tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Nếu công ty của bạn bán nhiều sản phẩm hoặc dịch vụ khác nhau, việc thực hiện quy trình này cho mỗi sản phẩm là rất quan trọng.
5.2 Xác định Chi phí và Giá trị Của Các Hoạt Động
Sau khi đã xác định các hoạt động chính và hỗ trợ, bước tiếp theo là xác định giá trị mà mỗi hoạt động đó đóng góp vào quá trình, cùng với những chi phí liên quan. Khi suy nghĩ về giá trị được tạo ra bởi các hoạt động, hãy tự đặt câu hỏi: Mỗi hoạt động làm thế nào để tăng sự hài lòng hoặc niềm vui của người dùng cuối? Nó tạo ra giá trị cho công ty của tôi như thế nào?
Ví dụ, việc xây dựng sản phẩm từ các vật liệu cụ thể có làm cho nó bền hơn hoặc sang trọng hơn đối với người dùng? Việc bao gồm một tính năng cụ thể có làm cho công ty của bạn có lợi từ tác động mạng và tăng doanh số kinh doanh không? Tương tự, quan trọng là hiểu rõ các chi phí liên quan đến từng bước trong quy trình. Tùy thuộc vào tình huống của bạn, bạn có thể nhận thấy rằng giảm chi phí là một cách dễ dàng để cải thiện giá trị mà mỗi giao dịch mang lại.
5.3 Xác định Các Cơ Hội Lợi Thế Cạnh Tranh
Sau khi đã xây dựng chuỗi giá trị của bạn và hiểu được chi phí và giá trị liên quan đến từng bước, bạn có thể phân tích nó từ góc nhìn của lợi thế cạnh tranh mà bạn đang cố gắng đạt được. Ví dụ, nếu mục tiêu chính của bạn là giảm chi phí của công ty, bạn nên đánh giá mỗi phần trong chuỗi giá trị của bạn từ góc nhìn giảm chi phí. Các bước nào có thể hiệu quả hơn? Có bất kỳ nào không tạo ra giá trị đáng kể và có thể được giao cho bên thứ ba hoặc loại bỏ để giảm chi phí một cách đáng kể?
Tương tự, nếu mục tiêu chính của bạn là đạt được sự phân biệt sản phẩm, các phần nào trong chuỗi giá trị của bạn mang lại cơ hội tốt nhất để đạt được mục tiêu đó? Giá trị tạo ra có đủ để đầu tư thêm nguồn lực không? Sử dụng phân tích chuỗi giá trị, bạn có thể khám phá nhiều cơ hội cho công ty của mình, điều này có thể khó để xác định ưu tiên. Thông thường, tốt nhất là bắt đầu với những cải tiến mà tốn ít công sức nhưng mang lại lợi tức đầu tư lớn nhất.
Lời kết:
Phân tích chuỗi giá trịlà một công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp tăng cường hiệu quả và lợi thế cạnh tranh. Bằng việc hiểu rõ các hoạt động trong chuỗi giá trị, doanh nghiệp có thể xác định các cơ hội cải thiện và tối ưu hóa quy trình kinh doanh. Điều này cho phép doanh nghiệp tạo ra giá trị cao hơn cho khách hàng, đồng thời tạo ra lợi nhuận bền vững cho doanh nghiệp. Việc ưu tiên và thực hiện cải tiến dựa trên phân tích chuỗi giá trị giúp xây dựng một doanh nghiệp thành công và đạt được sự thịnh vượng trong môi trường kinh doanh cạnh tranh ngày nay. Bạn đọc nhớ ghé website agendavietnam.vn thường xuyên nhé!
Nguồn tham khảo: Harvard Business School Online
