1. Phương pháp “cai nghiện tiktok” là gì?
Vào 1/3/2023, Tiktok đã tuyên bố người dùng dưới 18 tuổi sẽ bị giới hạn thời gian sử dụng ứng dụng ở 1 tiếng/ngày. Tính năng này sẽ chỉ là cài đặt mặc định vì vậy người dùng dưới 18 tuổi hoàn toàn có thể cài đặt và thay đổi thời gian sử dụng Tiktok như ý muốn.
Tuy cho phép khách hàng được thay đổi, song ứng dụng này cũng cho biết tính năng vẫn sẽ can thiệp vì mục đích sức khoẻ của các người dùng nhỏ tuổi. Bởi lẽ, ứng dụng không cho phép khách hàng xóa bỏ hoàn toàn mức trần giới hạn thời gian sử dụng, mà chỉ có thể nâng dần mức đó lên.
Việc điều chỉnh này trước hết sẽ giúp người dùng nhận thức được thời tổng thời gian họ dành cho Tiktok mỗi ngày, từ đó giúp họ có chỉ báo để sắp xếp thời gian biểu hiệu quả hơn.
2. Tính năng hạn chế thời gian hoạt động như thế nào?
Cụ thể, nếu bạn chưa đủ 18 tuổi, thì khi thời gian sử dụng tiktok của bạn đạt 60p, bạn sẽ được yêu cầu nhập mật khẩu để xem tiếp. Sau đó, bạn sẽ được chủ động cài đặt giới hạn thời gian sử dụng thiết bị để lướt tiktok. Đi kèm với đó là các chỉ báo về thời gian sử dụng để người dùng nhận thức và tự quản lý được thói quen dùng tiktok của mình
Bên cạnh Tiktok, hiện nay các mạng xã hội quen tên như Instagram, Snapchat cũng đưa ra các khuyến cáo với bậc phụ huynh rằng họ nên theo dõi các chỉ số này để cân bằng thời gian sử dụng các nền tảng số của con mình.
3. Tiktok gây nghiện như thế nào?
Lý do dễ hiểu cho sự ra đời của chính sách này là bởi Tiktok - 1 nền tảng “đông dân” thường bị cáo buộc có ảnh hưởng tới sức khoẻ tinh thần của người dùng. Cụ thể, sức khoẻ điện tử (digital well-being) của cư dân mạng xã hội càng ngày được quan tâm hơn khi vị trí của các ứng dụng đang xếp hạng ngang ngửa các không gian công cộng như thư viện, quán cafe, công viên,...
Các hệ quả từ “bạo lực mạng”, chấn thương tâm lý, xích mích nhỏ đến to trên mạng cùng hàng loạt bệnh lý do “đóng cọc 1 chỗ” với màn hình quá lâu, là hệ quả không tích cực của mạng xã hội. Và nguồn cơn của các hệ quả trên là từ chứng “nghiện”.
Nguyên nhân của chứng nghiện này là từ đâu, hẳn chúng ta cũng không lạ khi các thuật toán luôn biết rõ chúng ta đang muốn gì, cần gì và liên tục gợi ý các nội dung tương ứng lên màn hình, các tab “Dành cho bạn” luôn là công cụ hiệu quả trong việc lôi kéo chúng ta ở lại nền tảng lâu hơn. Nguyên nhân cốt lõi ở đây là bởi các trang mạng xã hội đang chuyển hoá người dùng trở thành các công nhân trong “nền kinh tế của sự chú ý”.
Nói dễ hiểu, thì các trang mạng xã hội đang kiếm tiền bằng cách hiển thị nội dung quảng cáo cho người dùng trên các nền tảng này, vì vậy họ phải lôi kéo người dùng dành thật nhiều thời gian ở lại để tiêu thụ nội dung trên các nền tảng.
Có thể nói trong số các mạng xã hội, tiktok đang dẫn đầu trong nền tảng có khả năng khai thác tối đa sự chú ý của người dùng. Các nội dung video với format siêu ngắn khiến người dùng dễ dàng tiêu thụ thông điệp. Việc xây dựng nội dung ngắn của mỗi video, đã thành công “đánh lừa” bộ não người dùng rằng “mình chưa dùng nhiều thời gian đến thế” và các video cạnh nhau là các quảng cáo được khéo léo “kẹp vào”. Có thể nói chứng nghiện tiktok không chỉ là nghiện nội dung mà còn là nghiện quảng cáo được lồng vào giữa chúng.
4. Người trẻ Việt Nam sử dụng Tiktok như thế nào?
Tiktok được các cơ quan truyền thông Việt Nam đánh giá là nguồn cơn của hầu hết các chủ đề tranh cãi. Tất cả các kiểu nội dung không tích cực như nghịch dại, kiếm tiền bất chấp thuần phong mỹ tục, lăng nhục cá nhân, gây hại đến xã hội,...đều có thể tìm thấy trên nền tảng này.
Các số liệu đáng chú ý về hành vi sử dụng tiktok của người việt có thể thấy như: 13 triệu người Việt dùng Tiktok hàng tháng (năm 2020 là 12 triệu người). Mỗi ngày người Việt dành trung bình 28 phút cho việc lướt ứng dụng. Có thể thấy, so với khoảng thời gian tập trung (attention span) của người dùng hiện nay là 8 giây thì thời lượng 28 phút mỗi ngày dùng ứng dụng là 1 nguồn tài nguyên khổng lồ đối với các doanh nghiệp kiếm tiền từ mạng xã hội. Song cũng từ đó, Những giải pháp khuyến khích người dùng trẻ, đặc biệt là trẻ em dưới 18 tuổi, sử dụng TikTok điều độ, tránh các ảnh hưởng sức khoẻ tiêu cực, đang ngày càng cần thiết hơn.
